Eise Eisinga (1744-1828) was een ondernemer die zich in zijn vrije tijd bezighield met sterrenkunde. Tussen 1774 en 1781 bouwde hij in het plafond van zijn woonkamer het zonnestelsel na om te bewijzen dat doemscenario’s niet klopten. Hij liet de zes toen bekende planeten (Mercurius, Venus, de aarde, Mars, Jupiter en Saturnus) en de maan rond de zon draaien met behulp van een slingeruurwerk. Het Koninklijk Planetarium Eise Eisinga is het oudste nog werkende planetarium ter wereld.
Unesco erkent nu ook de “uitzonderlijke universele waarde van dit indrukwekkend grote model van ons zonnestelsel”. Het planetarium heeft sinds 2003 hard gewerkt aan de aanvraag voor de status van werelderfgoed. Het planetarium liet op Facebook weten “heel trots en blij te zijn” over de erkenning.
Burgemeester Marga Waanders van de gemeente Waadhoeke, waar Franeker onder valt, beschouwt de erkenning als “een uitnodiging aan alle wereldburgers om in ons planetarium de machtige werking van het zonnestelsel dat we met elkaar delen te ervaren”.
Demissionair staatssecretaris Gunay Uslu, verantwoordelijk voor het erfgoedbeleid, noemt het planetarium “erfgoed op zijn best”. Ze voegt eraan toe dat Eisinga het planetarium bouwde “om angstaanjagende geruchten met wetenschappelijk bewijs te ontkrachten”. Ze benadrukt dat dit verhaal ook buiten Nederland belangrijk is en nog steeds actueel.
Ook astronaut en tv-presentator André Kuipers feliciteert het planetarium en noemt het een “magistraal werk” dat de erkenning “terecht en welverdiend” is.
Het planetarium is nu de dertiende plek in het Koninkrijk der Nederlanden die op de Werelderfgoedlijst staat. Andere plekken op de lijst zijn onder andere de Waddenzee, de Waterlinie, de Van Nellefabriek in Rotterdam, de grachtengordel van Amsterdam, de molens van Kinderdijk en het centrum van Willemstad op Curaçao.
