Het Eise Eisinga Planetarium in Franeker is door Unesco erkend als werelderfgoed. Het planetarium, dat al eeuwenlang in bedrijf is, is het oudste werkende planetarium ter wereld en een populaire toeristische attractie.
Eise Eisinga, een Friese wolfabrikant en zakenman, bouwde het planetarium eigenhandig in zijn eigen huis in Franeker. Hierdoor verwierf hij bekendheid als wiskundige en astronoom. De bouw van het planetarium in het centrum van de Friese stad duurde van 1774 tot 1781.
In de woonkamer is een astronomische klok gebouwd die wordt aangedreven door een slingeruurwerk. Het biedt een actuele weergave van de posities van de zon, de maan, de aarde en de vijf andere planeten die destijds bekend waren.
De erkenning als werelderfgoed is een lang gekoesterde wens die in vervulling gaat voor betrokkenen. Eddy Echternach, bestuurslid van het planetarium, verklaarde dat ze blij en trots zijn dat het gelukt is en dat het een grote opluchting is. Het team heeft jarenlang aan deze erkenning gewerkt.
Het Eise Eisinga Planetarium is nu een van de kleinste gebouwen op de werelderfgoedlijst, waar meer dan duizend culturele en natuurlijke monumenten op vermeld staan.
Het planetarium in Franeker werd in 1781 voltooid door Eise Eisinga. Het huis in Franeker zelf werd in 1967 erkend als een nationaal monument. Eisinga wordt ook herdacht in het Canon van Nederland en de Canon van Fryslân.
Nederland heeft nu dertien plaatsen op de werelderfgoedlijst. Eerder zijn onder andere de Waddenzee, de molens van Kinderdijk-Elshout, de Van Nellefabriek in Rotterdam en het Rietveld Schröderhuis in Utrecht erkend als werelderfgoed.
